Khái niệm âm thanh, âm nhạc là gì?
Âm thanh là một hiện tượng vật lý xuất phát từ sự rung động của vật chất, chẳng hạn như các phân tử dao động trong không khí như các sóng (bởi tần số, bước sóng, chu kỳ, vận tốc lan truyền). Đối với thính giác của người, âm thanh thường là sự dao động, trong dải tần số từ khoảng 16 Hz đến khoảng 20 000 Hz, của các phân tử không khí, và lan truyền trong không khí, va đập vào màng nhĩ, làm rung màng nhĩ và kích thích bộ não và được bộ não của chúng ta giải thích là âm thanh. Tuy nhiên âm thanh có thể được định nghĩa rộng hơn, tuỳ vào ứng dụng, bao gồm các tần số cao hơn hay thấp hơn tần số mà tai người có thể nghe thấy, không chỉ lan truyền trong không khí mà còn truyền trong bất cứ vật liệu nào đó. Trong định nghĩa rộng này, âm thanh là sóng cơ học và theo lưỡng tính sóng hạt của vật chất, sóng này cũng có thể coi là dòng lan truyền của các hạt phonon, các hạt lượng tử của âm thanh.
Cả tiếng ồn (hay còn gọi là tạp âm) và âm nhạc đều là các âm thanh. Trong việc truyền tín hiệu bằng âm thanh, tiếng ồn là các dao động ngẫu nhiên không mang tín hiệu. Ví dụ như tiếng suối chảy, tiếng còi xe, tiếng mưa rơi, tiếng sấm sét,....đều gọi là âm thanh(hay còn gọi là tạp âm).
Âm nhạc là một hình thức nghệ thuật sử dụng âm thanh làm phương tiện. Ví dụ như: tiếng đàn piano, tiếng sáo, tiếng guitar, violin,...Nó thường liên quan đến sự kết hợp của các âm thanh khác nhau theo một cách có cấu trúc và có chủ ý, sắp xếp để tạo ra chuỗi âm liên kết nhau tạo cảm xúc hoặc về mặt thẩm mỹ cho người nghe. Để có thể tạo ra một bản nhạc hoàn chỉnh phải dựa vào rất nhiều yếu tố, tiêu biểu như: cao độ (giai điệu), nhịp điệu (và các khái niệm liên quan của nó: nhịp độ, tốc độ), âm điệu, và những phẩm chất âm thanh của âm sắc và kết cấu bản nhạc. Âm nhạc còn là sự kết hợp của giọng hát cùng các giai điệu của nhạc cụ nhằm tạo nên vẻ đẹp, sự hài hòa của cảm xúc, mang đến cho con người những giây phút tuyệt vời nhất. Âm nhạc có thể bao gồm các yếu tố khác nhau như giai điệu, hòa âm, nhịp điệu, âm sắc và động lực học, và có thể được tạo ra thông qua nhiều phương tiện khác nhau như hát, chơi nhạc cụ hoặc sản xuất điện tử.
Âm nhạc thay đổi tùy vào từng khu vực, quốc gia và bối cảnh văn hóa xã hội ở từng nơi. Ở Việt Nam, chúng ta có những làn điệu dân ca Quan họ, ca Trù, hát Bội, Chèo, nhã nhạc cung đình Huế, cải lương, đàn ca tài tử,..., ngoài ra còn có những nhạc cụ dân tộc tiêu biểu như: đàn nhị, đàn trành, đàn bầu, đàn nguyệt, sáo, T'rưng, K'lông Pút, cồng chiêng,.. mà ở các nước khác không có được. Đây chính là nét đặc trưng trong âm nhạc Việt Nam.
Âm nhạc được thể hiện vô cùng đa dạng, từ nhạc giao hưởng, nhạc thính phòng được tổ chức rất chặt chẽ cả về giai điệu lẫn không gian cho đến những hình thức âm nhạc khác (ngẫu hứng với các hình thức aleatoric...)
Âm nhạc được chia ra làm hai thể loại chính: thanh nhạc và khí nhạc.
- Thanh nhạc: thường thể hiện rõ ý tưởng và tình cảm dựa trên lời ca tiếng hát.
- Khí nhạc: Thường có tính trừu tượng, cảm giác và sự liên tưởng dựa trên âm thanh thuần túy của các nhạc cụ.
Âm nhạc có thể được chia thành các thể loại và thể loại con, mặc dù các phân chia và các mối quan hệ phân chia giữa các thể loại âm nhạc thường rất nhỏ, đôi khi phụ thuộc vào sở thích cá nhân, và gây nhiều tranh cãi. Trong nghệ thuật, âm nhạc có thể được phân loại như một nghệ thuật biểu diễn, một nghệ thuật tinh vi, và nghệ thuật thính giác. Nó cũng có thể được phân chia thành âm nhạc nghệ thuật và âm nhạc dân gian. Giữa âm nhạc và toán học có mối liên hệ khá chặt chẽ. Âm nhạc có thể được chơi và nghe trực tiếp, có thể là một phần của một tác phẩm sân khấu hay phim ảnh, hoặc có thể được ghi lại.
Trong âm nhạc, không thể không nhắc đến các ký hiệu. Ký hiệu được dùng để ghi lại âm thanh với những đặc tính tiêu biểu của chúng. Trong khi xướng âm là độc lên những ký hiệu âm nhạc đúng cao độ và trường độ thì ký âm lại là hình thức ghi âm thanh bằng các ký hiệu âm nhạc trên giấy. Ngoài ra, để quy định cao độ và trường độ trong một bản nhạc thì người ta thường sử dụng khóa nhạc và ký hiệu âm nhạc. Trên thực tế, có rất nhiều loại khóa nhạc khác nhau, nhưng khóa nhạc được ưa chuộng và phổ biến nhất chính là khóa sol. Tuy nhiên, trong trường hợp cần thiết, người ta thường chuyển đổi một bản nhạc khóa sol sang những khóa nhạc khác và ngược lại để phù hợp với nhu cầu người sử dụng.
Ở Việt Nam, âm nhạc đang ngày càng phát triển với nhiều thể loại khác nhau, phù hợp với từng độ tuổi và nhu cầu của người nghe. Âm nhạc phát triển theo chiều dài lịch sử, thể hiện chính xác những mong muốn, nhu cầu của con người. Ngoài ra, đây cũng là phương tiện tái hiện rõ nhất, cuộc sống thường nhật, xoay quanh các vấn đề về tình yêu đôi lứa, tình cảm bạn bè, tinh thần đoàn kết,…
Vai trò của âm nhạc trong đời sống tinh thần con người
Âm nhạc có rất nhiều công dụng bổ ích trong cuộc sống hiện nay, cụ thể:
Đáp ứng nhu cầu giải trí
Công dụng lớn nhất và thuần túy nhất của âm nhạc đó chính là giải trí. Từ thời xa xưa, khi mà các công nghệ kỹ thuật hiện đại chưa phát triển thì con người đã biết sử dụng âm nhạc như một công cụ giải trí đắc lực. Theo chia sẻ của các chuyên gia thì nghe nhạc có thể giúp giải tỏa 60% áp lực, căng thẳng. Chính vì vậy, bạn nên nghe nhạc thường xuyên, đặc biệt khi não bộ mệt mỏi, để giúp cơ thể thư giãn theo những âm vang nhẹ nhàng, sâu lắng.
Không chỉ có tác dụng trực tiếp đến người nghe mà âm nhạc còn mang đến sự giải trí cho chính người hát. Hát chính là cách thức hoạt động vô cùng hiệu quả, giúp con người giải tỏa lo âu, căng thẳng, nhằm đem đến trạng thái cảm xúc cân bằng tốt nhất. Chính vì lý do này mà hiện nay, các quán karaoke mọc lên ngày càng nhiều và được người dùng vô cùng ưa thích.
Kích thích sự phát triển của não bộ cho trẻ:
Âm nhạc tác động trực tiếp vào não bộ của con người, từ khi sinh ra đến khi lớn lên. Chính vì vậy, lời khuyên của các chuyên gia là Phụ nữ mang thai nên cho bé nghe nhạc ngay từ trong bụng mẹ để bé hình thành và phát triển tư duy tốt hơn.
Là phương diện giáo dục hoàn hảo
Âm nhạc phản ánh chân thực nhất cảm xúc của con người để mang đến trí tưởng tượng bay cao, bay xa cho người nghe. Từ đó, chắp cánh cho trí tưởng tượng bay bổng giúp mọi người có nhận thức rõ ràng hơn, thêm yêu cuộc sống.
Ngoài ra, ở Việt Nam, âm nhạc còn thấm nhuần tư tưởng đạo đức, với truyền thống tương thân tương ái, lá lành đùm lá rách hay tình yêu tổ quốc thiêng liêng, đặc biệt là với những giai điệu cổ. Vì vậy, đây chính là con đường soi sáng, chỉ lối đúng đắn cho chúng ta, nhằm phát triển, hoàn thiện bản thân.
Là nơi cảm xúc thăng hoa
Cảm xúc không phải là thứ có thể nghe, nhìn, sờ, nắm mà chúng ta chỉ có thể cảm nhận bằng tâm hồn. Đôi khi, một bài hát để lại ấn tượng cho người nghe không phải giai điệu ca từ mà chính là câu chuyện được kể trong đó. Chúng ta có thể chìm đắm vào bài hát như kể lại câu chuyện cuộc đời mà ta đã từng trải qua và tưởng chừng như đã lãng quên.
Hòa mình trong những giai điệu, ca từ của bản nhạc cũng sẽ giúp xoa dịu được những nỗi thống khổ của mình trong cuộc sống. Đây chính là phương diện truyền tải cảm xúc trọn vẹn và tuyệt vời nhất. Âm nhạc giúp chúng ta cảm nhận được từng ngõ ngách sâu thẳm nhất trong tâm hồn.
Nâng cao sức khỏe, đời sống tinh thần
Âm nhạc không chỉ có tác dụng giải trí mà còn có thể nâng cao sức khỏe, giúp hỗ trợ điều trị các bệnh về tâm lý. Ngoài ra, nghe nhạc phù hợp còn giúp con người dễ dàng tập trung vào công việc, mang đến những giây phút tuyệt vời nhất.
Tăng cường khả năng học tập và ghi nhớ
Rất nhiều nghiên cứu đã cho thấy “Âm nhạc giúp bạn học tập và ghi nhớ thông tin tốt hơn”, tuy nhiên, hiệu quả của điều này còn phụ thuộc vào việc bạn đam mê âm nhạc đến mức độ nào hoặc bạn có phải là một nhạc sĩ hay không.
Các loại hình hoạt động của âm nhạc là gì?
Trên thực tế, có rất nhiều hình thức hoạt động trong âm nhạc khác nhau như:
- Nhạc sĩ
- Nhà soạn nhạc
- Ca sĩ
- Nhạc công
- Âm nhạc Việt Nam
- Giới giải trí
- Công nghiệp văn hóa
- Công nghiệp sáng tạo
Trên thực tế, nếu bạn đam mê âm nhạc và muốn tìm hiểu sâu bạn có thể thấy rằng tính hiệu quả và ý nghĩa của âm nhạc mang lại vô cùng quý giá. Âm nhạc có thể phục vụ nhiều mục đích như giải trí, biểu diễn nghệ thuật, ý nghĩa văn hóa và xã hội, và lợi ích trong việc trị liệu...
Mỗi thể loại lại có những đặc điểm riêng biệt. vì vậy, nếu như bạn đang muốn lấn sân sang lĩnh vực này thì có thể tìm hiểu thật kỹ để biết khả năng của mình như thế nào. Từ đó, đưa ra những lựa chọn phù hợp nhất để có thể gắn bó lâu dài và phát triển sự nghiệp.
